Bệnh Gout cấp: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Hiện nay, bệnh Gout cấp thường gặp ở nam giới tuổi trung niên gây ảnh hưởng đến quá trình vận động đi lại, giảm chất lượng cuộc sống. Gout cấp xuất hiện kèm những cơn đau đột ngột kéo dài ở các khớp, đặc biệt ở các khớp ngón chân, sau dần tiến triển thành mãn tính và biến chứng nguy hiểm khác. Việc phát hiện sớm bệnh gout cấp đem lại hiệu quả điều trị và kinh tế hơn cho người bệnh. Dưới đây là những điều bạn cần biết để phòng ngừa và phát hiện bệnh.

1. Bệnh Gout là gì? Gout cấp tính là bệnh gì?

Bệnh Gout hay còn gọi là thống phong, là tình trạng viêm khớp thường xảy ra ở nam giới (40-50 tuổi), người có nguy cơ béo phì, người nghiện rượu... ở nữ thường sau thời kỳ mãn kinh. Bệnh gout là bệnh liên quan đến rối loạn chuyển hóa nhân purin trong thận, dẫn đến thận không thể lọc acid uric từ trong máu, vì vậy lượng acid uric trong máu tích tụ trong một thời gian hình thành tinh thể urat lắng đọng ở các khớp. 

Bệnh gout được chia thành 4 giai đoạn:

• Giai đoạn 1: Tăng acid uric không triệu chứng: nồng độ acid uric cao hơn bình thường (>420μmol/l ở nam và >360μmol ở nữ). Ở giai đoạn này, chưa xuất hiện cơn đau, khó nhận biết.
• Giai đoạn 2:Các cơn đau cấp tính tấn công. Ở giai đoạn này, các cơn đau dữ dội bất ngờ xuất hiện kèm sưng tấy, nóng đỏ ở các khớp, đặc biệt ở ngón chân cái, mắt cá chân, khớp bàn chân, khớp đầu gối, cổ tay,...
• Giai đoạn 3:Tổn thương khớp. Các cơn đau không còn xuất hiện nữa thay vào đó các tinh thể muối urat vẫn tiếp tục hình thành ở mô.
• Giai đoạn 4:Bệnh gout mạn tính: Các tinh thể muối urat bám vào tổ chức khớp tạo hạt tophi trồi lên trên bề mặt da, gây biến dạng tay chân, cản trở vận động

Bệnh Gout cấp tính là giai đoạn 2 của bệnh gout. Nếu không được điều trị kịp thời sẽ tiến triển sang mạn tính với biến chứng nguy hiểm.

2. Triệu chứng gout cấp tính

Các cơn gout cấp thường đến bất ngờ thường có dấu hiệu ở các khớp:

• Đau nhức dữ dội với cường độ đau hơn thoái hóa, viêm khớp dạng thấp
• Khớp sưng , nóng, đỏ
• Triệu chứng có thể bùng phát đột ngột và kéo dài từ 6-24 giờ, có xu hướng giảm và biến mất sau 3-10 ngày
• Có cảm giác mệt mỏi, có thể sốt 38-38,5 độ C

3. Nguyên nhân của bệnh gout cấp tính

Bệnh gout cấp xảy ra do nồng độ acid uric trong máu cao hơn bình thường. Khi cơ thể sản sinh ra nhiều acid uric, quá trình đào thải acid uric qua thận suy giảm làm mất cân bằng acid uric dư thừa sẽ tích tụ trong các dịch khớp hình thành tinh thể acid uric gây viêm, sưng đau ở khớp.

4. Đối tượng có nguy cơ cao mắc phải bệnh gout cấp tính?

Các yếu tố nguy cơ gây bệnh gout:

• Chế độ ăn mất cân đối: ăn quá nhiều thịt đỏ, hải sản, uống nhiều đồ ngọt,...
• Bệnh thường xuất hiện nhiều ở nam giới và người cao tuổi
• Béo phì, tăng cân quá mức
• Tăng huyết áp
• Uống rượu bia nhiều trong thời gian dài
• Gia đình có người bị gout
• Chức năng thận bất thường: giảm khả năng đào thải acid uric
• Tác dụng phụ thuốc tăng tích tụ acid uric: Aspirin, thuốc lợi tiểu thiazide, thuốc hóa trị liệu, thuốc ức chế men chuyển…
• Tiền sử bệnh lý: đái tháo đường, suy giảm chức năng thận, bệnh tim, xơ vữa động mạch, tăng huyết áp,... 

5. Cách điều trị bệnh gout cấp tính

5.1 Chế độ ăn uống - sinh hoạt

Thay đổi chế độ ăn uống:

• Hạn chế rượu bia, cà phê, đồ uống có đường như soda, đồ uống có gas
• Tránh ăn thịt đỏ, hải sản và nội tạng đặc biệt là gan
• Nên bổ sung chất xơ: dưa leo, củ sắn, cà chua,..
• Uống 2,5-3 lít nước mỗi ngày
• Nên ăn nhiều trái cây như: việt quất, mâm xôi, cherry,...
• Tập thể dục thể thao hàng ngày: bơi, tập yoga, đi bộ, tập thể dục nhịp điệu,... 

5.2 Điều trị bằng thuốc

• Colchicine: chỉ định đầu tay để giảm sưng, đau, viêm trong gout cấp.
• Thuốc kháng viêm không Steroid (NSAIDs): Ibuprofen, Piroxicam, Diclofenac,... các nhóm ức chế chọn lọc COX-2 (Meloxicam, celecoxib, etoricoxib,...). NSAIDs sử dụng đơn độc hay kết hợp Colchicine để tăng hiệu quả điều trị, tuy nhiên nhóm này có tác dụng phụ trên tiêu hóa gây viêm loét dạ dày, suy thận,...
• Corticoid đường toàn thân: được chỉ định khi các thuốc trên không hiệu quả hoặc chống chỉ định, cần rất hạn chế sử dụng ngắn ngày.
• Một số thuốc sử dụng hàng ngày để giảm acid uric: allopurinol, probenecid, febuxostat,...

6. Các biện pháp phòng ngừa gout 

• Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, không tự ý bỏ thuốc
• Tái khám đúng hẹn để được theo dõi diễn biến bệnh
• Tập thể dục hàng ngày
• Có chế độ ăn hợp lý

7. Một số câu hỏi thường gặp

7.1 Bệnh gout kiêng ăn gì? Bệnh gout nên ăn gì?

Người mắc bệnh gout nên hạn chế:

• Các chất kích thích như thuốc lá, thuốc lào, rượu bia, đồ uống có cồn,..
• Các loại nội tạng động vật: gan, thận, tim, lá lách, óc,...
• Thịt đỏ: thịt bò, thịt bê, thịt chó, thịt ngan, ngỗng,..
• Các chế phẩm từ thịt: thịt lên men, xúc xích, lạp xưởng, dăm bông, giò chả,...
• Đồ có đường: nước ngọt, siro, bánh, kẹo,...
• Các loại rau xanh có tốc độ tăng trưởng nhanh: măng, nấm, giá, dọc mùng,... vì chúng làm tăng quá trình tổng hợp acid uric. 
• Cá: cá ngừ, cá mòi, cá cơm, cá hồi, cá thu,...
• Hải sản khác: trai, hàu, cua, tôm, trứng cá,...

Những loại thực phẩm bệnh nhân gout nên ăn: 

• Thịt trắng: thịt cá sông, thịt lườn gà,.. vì thịt trắng thường ít purine hơn nhưng vẫn đảm bảo protein
• Trái cây: tất cả các loại trái cây đều tốt, đặc biệt: cherry, việt quất, mâm xôi, cam quýt,dâu tây, dứa,...
• Rau củ: cà rốt, ngò, dưa chuột, thì là, đậu bắp, khoai tây, bí ngô,rau cải xanh, củ cải, bí...
• Các loại đậu: đậu nành, đậu xanh, đậu lăng,...
• Các loại hạt: óc chó, hạnh nhân, hạt chia, mắc ca, hạt bí,...
• Ngũ cốc: yến mạch, gạo lứt, lúa mạch,...
• Các sản phẩm từ sữa ít béo hoặc không béo
• Đồ uống: trà xanh, trà thảo mộc,...
• Nên uống nhiều nước: 2,5-3 lít nước mỗi ngày

7.2 Bài tập thể dục phù hợp với người bị gout?

    Đối với người khỏe mạnh, việc duy trì tập thể dục thể thao hàng ngày giúp cơ thể dẻo dai, tăng sức đề kháng. Đối với người bị gout, tập thể thao mỗi ngày giúp đào thải lượng acid uric trong máu qua mồ hôi từ đó giảm nguy cơ tái phát bệnh gout. Ngoài ra, tập thể dục còn giúp giảm cân giúp ngăn nguy cơ mắc bệnh tim mạch, còn giúp các khớp linh hoạt,hỗ trợ bảo vệ xương hạn chế thoái hóa, biến dạng khớp. Có thể kể đến một số bài tập như:

• Bài tập Yoga
• Tập bơi
• Đạp xe 30 phút/ngày
• Chạy bộ
• Tập thể dục nhịp điệu, khiêu vũ

7.3 Gout cấp tính có chữa được không? Biến chứng của gout?

        Người bị gout cấp tính không chữa khỏi hoàn toàn nhưng nếu tuân thủ nghiêm ngặt điều trị thì hoàn toàn kiểm soát được. trường hợp không tuân thủ điều trị, gout cấp tiến triển thành những biến chứng nguy hiểm như:

Biến chứng nổi cục Tophi

Tophi là tập hợp các tinh thể muối urat lắng đọng tạo thành u cục. Hạt tophi có thể xuất hiện ở tất cả các khớp trên cơ thể, đặc biệt là khớp ngón chân cái, cổ chân, mu bàn chân, đầu gối,... Giai đoạn đầu của bệnh gout thường chưa có triệu chứng rõ ràng, nhưng khi chuyển sang mạn tính, hạt tophi xuất hiện nhiều, tăng nhanh về hình dạng, kích thước. Khi mà hạt tophi quá to sẽ bị vỡ gây nhiễm trùng huyết, hoại tử,...

Biến chứng trên thận

Khi tinh thể muối urat lắng đọng ở thận sẽ tạo thành sỏi gây tắc đường tiểu, lâu dần dẫn đến viêm thận kẽ, tắc ống thận khiến chức năng thận suy giảm. 

Việc sử dụng thuốc giảm đau nhanh khi điều trị gout cấp sẽ gây độc cho thận, suy thận.

Biến chứng trên tim mạch

Tinh thể muối urat lắng đọng tại các mạch máu làm cản trở việc lưu thông tuần hoàn máu, dẫn đến xơ vữa động mạch, suy tim, tăng huyết áp, …

Mọi thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo, Việc sử dụng thuốc phải tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ chuyên môn.

NGUỒN THAM KHẢO:

https://www.niams.nih.gov/vi/health-topics/benh-gout/basics/symptoms-causes