Bệnh Suy thận cấp: Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị bệnh.

1. Bệnh suy thận cấp là gì?

Suy thận cấp  hay còn  gọi là tổn thương thận cấp là tình trạng cầu thận suy giảm 1 cách đột ngột chức năng lọc của nó. Tình trạng này có thể kéo dài vài giờ hoặc vài ngày làm cho cơ thể bệnh nhân tích trữ một lượng lớn chất thải, chất độc, điện giải trong máu. Chính lượng chất độc tích tụ này gây nguy hiểm đến tính mạng người bệnh đặc biệt là các bệnh nhân đang có tiềm ẩn những bệnh lý nền như tim mạch, huyết áp, tiểu đường……

2. Nguyên nhân gây suy thận cấp

Suy thận cấp được phân thành 3 nhóm nguyên nhân theo cơ chế bệnh sinh: Nguyên nhân trước thận, nguyên nhân tại thận và nguyên nhân sau thận. 

2.1. Nguyên nhân trước thận: 

Cung lượng tim hay còn gọi là tần số dòng máu giảm dẫn đến lượng máu từ tim đi các cơ quan nội tạng bao gồm cả thận bị thiếu hụt. Lượng máu tới thận giảm sút làm giảm đến mức đáng kể áp lực lọc của cầu thận, gây ra hiện tượng thiểu niệu và vô niệu.

Ngoài ra lượng máu đến thận suy giảm cũng có thể do nhiều nguyên nhân dưới đây:

• Do giảm thể tích máu: Chảy máu, mất máu, mất nước do chấn thương hoặc bỏng nặng, chấn thương hoặc sử dụng thuốc lợi tiểu. 
• Do tim: Các bệnh về tim như hở van tim, loạn nhịp tim thất nhĩ, Viêm cơ tim dẫn đến lượng máu đi các cơ quan không đủ và thận không nhận được đủ số máu để có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ của nó
• Do nhiễm khuẩn: Nhiễm khuẩn máu, nhiễm trùng đường tiêu hóa……
• Do nhiễm khuẩn sản khoa: các trường hợp phá thai, sảy thai, nhiễm trùng trong lúc đẻ

2.2. Nguyên nhân tại thận

Thận bị tổn thương các vấn đề về thận gặp phải cũng là nguyên nhân dẫn đến bệnh suy thận cấp

• Mạch máu trong thận: Ở trong các mạch máu lớn thì xuất hiện các cục máu đông các cục xơ vữa dẫn đến tắc mạch máu trong thận. Các mạch máu nhỏ trong thận gặp các triệu chứng viêm do các khuẩn liên cầu, phế cầu, tụ cầu gây lên. 
• Mô thận kẽ: Suy thận cấp có thể do vi khuẩn xâm nhập vào mô kẽ thận gây tình trạng viêm. Viêm thận kẽ có thể do dùng các loại thuốc như thuốc lợi tiểu, thuốc kháng sinh, NSAID,.....
• Ống Thận: Ống thận bị hoại tử hoặc bị nhiễm độc từ nọc độc của các loại động vật như rắn, ong cũng là nguyên nhân gây suy thận cấp tại thận. Dùng quá liều các loại thuốc như thuốc gây mê

2.3. Nguyên nhân sau thận

• Ống thận tắc nghẽn
• Niệu quản bị tắc do có sỏi hoặc khối U từ các cơ quan khác như tử cung, niệu đạo, bàng quang chèn ép vào Niệu quản .
• Niệu đạo bị tắc do các nguyên nhân như xuất hiện các cơn co thắt niệu đạo bệnh tuyến tiền liệt hoặc các khối khu bàng quang.

3. Dấu hiệu của suy thận cấp

Các triệu chứng hay gặp trên bệnh nhân suy thận cấp là: Gồm 4 giai đoạn

3.1. Giai đoạn đầu: 

Trong ngày đầu tiên bệnh nhân sẽ cảm thấy xuất hiện những cơn đau đầu, chóng mặt , buồn nôn, nôn, khó thở, tức ngực, nước tiểu giảm dần hoặc xảy ra tình trạng vô niệu. Ở giai đoạn này nếu được phát hiện và điều trị kịp thời thì sẽ tránh được bệnh chuyển sang giai đoạn 2.

3.2. Giai đoạn 2: 

Tình trạng thiểu niệu và vô niệu càng ngày càng trở nên nghiêm trọng, đã có rất nhiều bệnh  nhân tử vong trong giai đoạn này. Giai đoạn 2 có thể kéo dài lên tới vài tuần, thông thường bệnh nhân sẽ có nước tiểu trở lại sau 1 đến 2 tuần. 

Các dấu hiệu là: Nước tiểu có màu đậm, có khi lẫn máu, nước tiểu xuất hiện mủ hoặc vi khuẩn. 

3.3. Giai đoạn 3 (Giai đoạn tiểu trở lại)

Giai đoạn này thường kéo dài 5-7 ngày. 

Lượng nước tiểu trong 1 ngày vào khoảng 200-300ml, sau đó tăng dần lên 4-5 lít/ngày. Bệnh nhân cần đề phòng nguy cơ mất nước do đái nhiều, kèm theo tăng ure, kali máu, rối loạn điện giải. 

3.4. Giai đoạn 4: là giai đoạn bình phục chức năng

Khi xét nghiệm nồng độ ure huyết tương và creatinin huyết tương thấy tăng trở lại sau khoảng thời gian là 2-6 tuần trung bình là 4 tuần. 

4. Đối tượng có nguy cơ bị suy thận cấp

• Người già người cao tuổi
• Người có các bệnh lý đi kèm như huyết áp, tim mạch, tiểu đường
• Các bệnh nhân có nhiễm khuẩn thận hoặc mắc các hội chứng suy đa phủ tạng, …..
• Bệnh nhân hay phải tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ như hóa chất, dùng các loại thuốc độc với thận, thuốc cản quang, hạ huyết áp……

5. Điều trị bệnh suy thận cấp

Với từng giai đoạn tiến triển của bệnh sẽ có những phương pháp điều trị thích hợp để đem lại hiệu quả tối ưu cho bệnh nhân

5.1. Với giai đoạn đầu của bệnh (Giai đoạn 1)

• Khi bệnh nhân có hiện tượng mất lượng thì cố gắng bù đủ nước cho bệnh nhân. Loại bỏ toàn bộ nguyên nhân gây bệnh: Ví dụ với các trường hợp sỏi thận thì loại bỏ sỏi, loại bỏ tắc nghẽn trên đường tiểu
• Giảm liều với những thuốc gây độc cho thận trong các trường hợp thuốc đó không thể ngừng đột ngột

5.2. Giai đoạn 2 (Thiểu niệu và vô niệu)

• Vẫn cố gắng cân bằng nước điện giải
• Sử dụng các loại thuốc lợi tiểu theo đúng chỉ định của bác sĩ
• Hạ Kali máu: Hạn chế lượng K+ đưa vào cơ thể. Sử dụng các thuốc giúp đưa kali từ cơ thể vào trong tế bào, đối kháng Kali, lợi tiểu thải kali.
• Sử dụng các loại thuốc chống nhiễm toan máu theo chỉ định của bác sĩ
• Phòng ngừa và điều trị các biến chứng nếu có như tăng huyết áp, suy tim…..
• Chỉ định lọc máu trong các trường hợp bệnh nhân không đáp ứng với các phương pháp điều trị tăng Kali máu do bác sĩ đề ra, lượng Kali máu vẫn trên 6,5 mmol/lít.
• Hiện tượng toan máu xảy ra PH máu nhỏ hơn 7.2 
• Bệnh nhân có các dấu hiệu bì phù phổi cấp hoặc dọa phù phổi cấp do thừa dịch

5.3. Giai đoạn 3 (Giai đoạn tiểu trở lại)

• Vẫn tập trung vào cân bằng nước điện giải, tiến hành đo lượng nước tiểu trong một ngày và theo dõi điện giải máu để có những phương pháp điều chỉnh kịp thời
• Lượng nước tiểu nhỏ hơn 3 lít/ngày, đường truyền tĩnh mạch là con đường phù hợp nhất để bù dịch trong trường hợp này, nên bù thêm cả điện giải cho bệnh nhân
• Lượng nước tiểu lớn hơn 3 lít/ngày và không đi kèm rối loạn điện giải thì chỉ cần uống Oresol

5.4. Giai đoạn 4 (Giai đoạn phục hồi chức năng)

• Có chế độ ăn uống hợp lý, tăng đạm khi ure máu đã trở về mức bình thường 
• Theo dõi thường xuyên các chỉ số điện giải

6. Các biện pháp phòng ngừa suy thận cấp

• Có 1 lối sống lành mạnh 
• Sử dụng thuốc 1 cách  cẩn thận dưới sự theo dõi của bác sĩ