Viêm họng là bệnh gì? Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị hiệu quả?

1. Bệnh viêm họng là gì?

Theo Bộ Y Tế bệnh Viêm họng được định nghĩa là: Viêm niêm mạc vùng họng, thường kết hợp với viêm amidan, VA,... 

Đây là một bệnh lý cấp tính hay gặp trong chuyên khoa tai mũi họng, có thể xuất hiện đơn thuần hoặc là biểu hiện viêm long đường hô hấp trên trong giai đoạn đầu của nhiều bệnh nhiễm trùng lây.

2.  Các nguyên nhân gây bệnh viêm họng

Virus là hung thủ hàng đầu gây ra viêm họng( khoảng 60 - 80% bệnh nhân mắc viêm họng là do virus).  Đứng thứ 2 trong các nguyên nhân gây viêm họng là vi khuẩn. Một số vi khuẩn hay gặp trong viêm họng như: tụ cầu, phế cầu, liên cầu,.... 

Ngoài ra còn có các tác nhân khác như:

• Ô nhiễm không khí, bụi bẩn,
• Sử dụng đồ ăn cay nóng làm bỏng khoang miệng, vùng họng, thực quản
• Dùng các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá, cà phê,...
• Tổn thương vùng hầu họng do mắc các bệnh trào ngược dạ dày, u vùng hầu họng,...

3. Đối tượng nào có thể mắc bệnh viêm họng?

Tất cả mọi người đều đã từng mắc viêm họng ít nhất 1 lần trong đời. 

Ai cũng có nguy cơ mắc bệnh tuy nhiên một số trường hợp có thể mắc viêm họng với tần suất nhiều lần/ năm hơn so với người bình thường ví dụ như:

• Bệnh nhân mắc các bệnh đường hô hấp mãn tính
• Bệnh nhân  uống rượu, hút thuốc lâu năm
• Bệnh nhân suy giảm miễn dịch; HIV, suy dinh dưỡng, mới ốm dậy, mới phẫu thuật,...
• Trẻ em, người già

Tuy viêm họng có thể diễn ra quanh năm nhưng bệnh rầm rộ nhất vào thời điểm giao mùa và mùa đông khi không khí lạnh là điều kiện để virus và vi khuẩn phát triển.

4. Các phương pháp chẩn đoán bệnh viêm họng

Bệnh viêm họng được xếp vào nhóm các bệnh đường hô hấp phổ biến. Cách chẩn đoán bệnh viêm họng chủ yếu dựa vào các triệu chứng lâm sàng của người bệnh.. Bác sĩ sẽ thăm khám sau đó sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp cho bệnh nhân.

Ngoài ra trong một số trường hợp viêm họng có biến chứng thì cần được làm thêm các xét nghiệm máu, kháng sinh đồ để sử dụng kháng sinh trúng đích.

5. Các triệu chứng hay gặp trong bệnh viêm họng

Những triệu chứng của viêm họng rất dễ nhận ra. 

• Đau rát vùng họng, nuốt đau.
• Có thể có sốt, mệt mỏi
• Sưng hạch ở cổ
• Vùng hầu họng sung huyết, phù nề

6. Phòng Tránh bệnh viêm họng

Cách tốt nhất để phòng bệnh viêm họng là nâng cao sức đề kháng. Có nhiều cách nâng cao sức đề kháng đơn giản nhưng rất hiệu quả như: tập thể dục thường xuyên, ăn uống đầy đủ đa dạng các loại thực phẩm...

Đối với các bệnh nhân có tiền sử mắc các bệnh đường hô hấp thì có thể sử dụng thêm các loại thuốc hoặc thực phẩm bảo vệ sức khỏe có tác dụng nâng cao sức đề kháng của cơ thể.

Như chúng ta được biết bệnh viêm họng hay xảy ra lúc giao mùa và mùa đông nên việc giữ ấm vùng cổ trong thời gian này là vô cùng cần thiết, không uống nước lạnh, không sử dụng các chất kích thích cũng giúp chúng ta hạn chế được bệnh viêm họng.

7. Phương pháp điều trị bệnh viêm họng

Vì đây là bệnh phổ biến, thường xuyên gặp nên chúng ta không cần quá lo lắng.

Tuy nhiên chúng ta cần đi khám bác sĩ khi có 1 trong số các triệu chứng sau:

• Sốt kéo dài, liên tục quá 3 ngày
• Có dấu hiệu của nhiễm khuẩn toàn thân
• Cơ thể suy kiệt
• Khó thở
• Nổi ban đỏ, sưng nề vùng cổ

Nếu bạn không gặp những tình trạng trên thì viêm họng có thể được chữa khỏi tại nhà mà không cần nhập viện.

Tuỳ vào căn nguyên gây bệnh mà bệnh viêm họng có những hướng điều trị khác nhau:

Nếu nguyên nhân là do vi khuẩn, kháng sinh là chỉ định bắt buộc. Nhóm Beta lactam là kháng sinh đầu tay trong điều trị các bệnh về đường hô hấp trong đó có viêm họng. Ngoài sử dụng kháng sinh bệnh nhân cần dùng thêm các thuốc như hạ sốt, giảm đau, giảm phù nề,... tùy thuộc vào triệu chứng của bệnh nhân

Nếu nguyên nhân là vi khuẩn thì cách  điều trị lại hoàn toàn khác. Bác sĩ sẽ tập trung vào nâng cao đề kháng cho cơ thể. Kháng sinh trong trường hợp không có nguy cơ bội nhiễm vi khuẩn là không cần thiết, ngược lại còn làm gia tăng tỉ lệ kháng kháng sinh của bệnh nhân. Nâng cao sức đề kháng kết hợp với các thuốc điều trị triệu chứng.

Dù nguyên nhân gây bệnh là virus hay vi khuẩn thì súc miệng là bước quan trọng trong điều trị viêm họng. Các loại nước súc miệng mà bệnh nhân có thể dùng như: nước muối sinh lý, povidone, betadine, Chlorhexidine digluconate (Laforin),...Khi mắc bệnh chúng ta nên súc họng nhiều lần trong ngày để loại bỏ vi khuẩn giúp quá trình hồi phục diễn ra nhanh hơn.

8. Người mắc viêm họng nên ăn uống như thế nào?

Giữ cho bệnh nhân một tâm lý thoải mái, ăn ngủ nghỉ đúng giờ là việc quan trọng.

Bệnh nhân cũng nên vận động nhẹ nhàng, nếu không thể ra ngoài có thể vận động tại giường.

Ăn nhiều rau xanh, hoa quả, uống nhiều nước, ăn các thực phẩm chứa nhiều dinh dưỡng.

Nếu bệnh nhân khó nuốt có thể nấu các món mềm như cháo, súp, nước ép, sinh tố,.. giúp bệnh nhân đỡ đau khi ăn.