Viêm phổi do Mycoplasma pneumoniae - Nguyên nhân, triệu chứng, đối tượng và phương pháp điều trị.

1. Viêm phổi do Mycoplasma là gì?

Viêm phổi do Mycoplasma là một căn bệnh nhiễm trùng do một loại vi khuẩn có tên là Mycoplasma pneumoniae. Bệnh này được xếp vào nhóm bệnh viêm phổi không điển hình do nó xuất hiện những triệu chứng khác với bệnh viêm phổi do nhiễm khuẩn thông thường.

Đầu tiên sẽ đi tìm hiểu vi khuẩn Mycoplasma là gì? Vi khuẩn Mycoplasma pneumoniae được phát hiện từ những năm 1988, nó xuất hiện ở trong những con cá bò có chứa mầm bệnh viêm phổi. Vi khuẩn này có kích thước rất nhỏ, chỉ khoảng 0,15-0,3 micromet và không thể nhìn được dưới kính hiển vi thông thường. Chúng thường được tìm thấy ở niêm mạc hầu, họng và đường sinh dục. Khi môi trường có những điều kiện thuận lợi thì vi khuẩn Mycoplasma pneumoniae sẽ phát triển một cách nhanh chóng, tăng sinh đột biến và gây bệnh.

Hiện nay trên thế giới đã xuất hiện khoảng 17 loài Mycoplasma có khả năng gây bệnh cho con người. Nhưng trong đó có 4 tuýp gây ra hầu hết các bệnh nhiễm khuẩn.

Mycoplasma có khả năng gây viêm phổi cộng đồng lên tới 10-30%. Với khả năng gây bệnh viêm đường hô hấp trên và viêm phổi cộng đồng không điển hình, bệnh có thể gặp ở tất cả mọi đối tượng và đặc biệt là trẻ em

2. Nguyên nhân gây bệnh viêm phổi do Mycoplasma là gì?

 Vi khuẩn Mycoplasma pneumoniae có thể lây truyền qua đường hô hấp từ người này sang người khác. Chúng ta sẽ có nguy cơ bị lây nhiễm khi tiếp xúc với dịch từ mũi hầu họng của người bệnh. Vì thế bệnh viêm phổi do vi khuẩn Mycoplasma dễ dàng lây lan từ người này sang người khác và lây ra cả cộng đồng nhất là ở các khu vực như trường học, bệnh viện, trạm y tế…..

Mức độ của bệnh phụ thuộc vào sức đề kháng của cơ thể từng người, những người có hệ miễn dịch kém hoặc suy giảm thì có tỷ lệ nhiễm Mycoplasma là cao hơn so với những người có hệ miễn dịch khỏe mạnh.

Các yếu tố nguy cơ làm tiến triển bệnh như khói thuốc lá, môi trường khói bụi ô nhiễm,....tuy nhiên đây không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra tình trạng nhiễm Mycoplasma cho bệnh nhân. Vì vậy những người bị viêm phổi do nhiễm Mycoplasma nên đảm bảo là được sống trong môi trường sống trong lành, tránh xa sự ô nhiễm.

Vào những thời điểm giao mùa thì nên phòng bệnh bằng cách tăng cường sức đề kháng nhất là đối tượng trẻ em. Hạn chế tiếp xúc với nguồn bệnh, và giữ gìn môi trường sống không bị ô nhiễm. 

3. Dấu hiệu điển hình của viêm phổi do Mycoplasma

Trong vòng 1- 3 tuần đầu sau khi nhiễm vi khuẩn Mycoplasma thì người bệnh sẽ chưa nhận thấy triệu chứng gì vì đang trong thời gian ủ bệnh. Sau khoảng thời gian đó thì sẽ xuất hiện các triệu chứng sau đây:

Khởi phát bệnh: Bệnh nhân cảm thấy viêm họng, cơ thể mệt mỏi kèm sốt, đau đầu sổ mũi, khò khè. Những triệu chứng không điển hình và dễ khiến bệnh nhân nhầm lẫn với bệnh cảm cúm thông thường.

Người lớn hay tình trạng sốt cao trên 39 độ C kèm theo đó là cơ thể lạnh, đau nhức đầu và ho liên tục. Có thể ho đờm hoặc ho khan, dịch đờm thường có màu trắng.

Với trẻ em, ho và sốt là những triệu chứng xuất hiện đầu tiên của bệnh. Tuy nhiên sốt ở trẻ em thường không quá cao, chủ yếu là dưới 39 độ C. Triệu chứng chủ yếu là ho liên tục và kéo dài. Ban đầu là ho khan, sau đó chuyển sang ho có đờm. Tình trạng ho này có thể kéo dài đến 3 - 4 tuần. Trẻ có thể bị tiêu chảy, chán ăn, quấy khóc.

4. Đối tượng dễ có nguy cơ bị viêm phổi do vi khuẩn Mycoplasma là?

Những đối tượng sau đây dễ mắc viêm phổi do vi khuẩn Mycoplasma:

• Người đã mắc sẵn những bệnh đường hô hấp như cúm, hen phế quản,..
• Những bệnh nhân vừa phẫu thuật xong và đang cần thời gian để hồi phục
• Trẻ em sinh non hoặc các bé sinh ra đã mắc bệnh tim, phổi bẩm sinh…
• Những người có bệnh hồng cầu hình liềm

Các yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh viêm phổi do vi khuẩn Mycoplasma

• Thay đổi thời tiết làm bệnh thường lây lan nhanh, Bệnh cũng phát triển hơn vào mùa thu và mùa đông
• Người đang mắc những căn bệnh làm suy giảm hệ miễn dịch như HIV/AIDS hoặc lạm dụng corticoid kéo dài
• Đối tượng thường xuyên hút thuốc lá hoặc hít phải khói thuốc, mắc những căn bệnh về phổi mãn tình như hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD)

5. Cách điều trị bệnh Viêm phổi do Mycoplasma pneumoniae

Sau đây là nguyên tắc điều trị viêm phổi do Mycoplasma pneumoniae

Làm đường thở được thông thoáng

Nếu bệnh nhân sốt thì tìm cách hạ sốt và bù nước điện giải cho bệnh nhân

Khi có hiện tượng suy thở thì phải sử dụng liệu pháp oxy

Sử dụng kháng sinh diệt khuẩn và kìm khuẩn điều trị viêm phổi do Mycoplasma pneumoniae: Kháng sinh nhóm Macrolid như Clarithromycin, Azithromycin)

Cân nhắc sử dụng corticoid trong các trường hợp viêm phổi nặng.