Polyp túi mật? Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị.

1. Polyp túi mật là gì?

Polyp túi mật (u nhú niêm mạc tuyến túi mật) là loại tổn thương dạng u hoặc giả u xuất hiện và phát triển nhô ra khỏi bề mặt bên trong niêm mạc túi mật. Polyp túi mật có thể gặp ở mọi đối tượng, mọi lứa tuổi nhưng hay gặp nhất là ở người trưởng thành.

2. Các dạng polyp túi mật

Polyp cholesterol (Pseudopolyps): Là kết quả của sự tích tụ và lắng đọng cholesterol vào thành túi mật tạo thành polyp. Thể này thường lành tính, siêu âm rất dễ phát hiện.

Polyp thể viêm: Có bản chất là mô sẹo liên quan đến tình trạng viêm mạn tính của thành túi mật. Thể này thường lành tính.

Polyp thể u tuyến: Polyp thể này thường hiếm gặp, loại này có 0,5% nguy cơ tiến triển thành ung thư. Polyp có thể có cuống hoặc không có, thường xuất hiện đơn lẻ.

Polyp thể phì đại cơ tuyến: thường gặp ở người trưởng thành và có khả năng phát triển thành ung thư. Thường xuất hiện đơn lẻ, nằm ở đáy túi mật, 

Thực tế, phần lớn polyp túi mật thường lành tính, chiếm khoảng 92% và không gây ra bất kỳ triệu chứng gì nên thường chỉ được phát hiện tình cờ khi khám tổng thể hoặc khám bệnh khác. 

3. Triệu chứng của polyp túi mật

Hầu hết các dạng polyp không gây đau hoặc bất kỳ triệu chứng nào. Trong một số ít trường hợp, chúng có thể gây viêm, đau và biểu hiện một số triệu chứng nếu chúng chặn một trong các ống dẫn mật: ống túi mật hoặc ống mật.

Nếu polyp phát triển trong ống túi mật làm cản trở dòng chảy của mật vào túi mật, gây ra viêm thành túi mật (viêm túi mật). Nếu polyp ở trong ống mật làm cản trở dòng chảy của mật ra khỏi túi mật gây ra viêm ống mật hoặc viêm tuyến tụy.

Các triệu chứng viêm có thể gặp:

• Đau bụng: vùng hạ sườn phải hoặc trên rốn.
• Buồn nôn, nôn.
• Đầy bụng, ăn uống chậm tiêu.
• Vàng da do ứ mật.
• Có thể có sốt.

4. Các yếu tố nguy cơ của polyp túi mật.

Các yếu tố sau có khả năng làm phát triển polyp trong túi mật:

• Sỏi mật.
• viêm túi mật.
• viêm đường mật .
• Bệnh viêm gan B.
• Tiền sử gia đình có Polyp tuyến thượng thận (FAP).
• Hội chứng Peutz-Jeghers .
• Cholesterol máu cao .
• Bạn đã ngoài 50 tuổi.

5. Chẩn đoán polyp túi mật

Để chẩn đoán phát hiện polyp túi mật có thể dùng các xét nghiệm sau:

• Siêu âm ổ bụng: Khả năng chẩn đoán cao đến 96%, giúp xác định vị trí, số lượng và hình dạng của polyp, theo dõi được sự phát triển của polyp để có hướng xử trí kịp thời.
• Chụp CT cắt lớp: Giúp chẩn đoán xác định polyp túi mật, đặc biệt trong trường hợp nghi ngờ bị ung thư. 
• Nội soi túi mật: giúp phát hiện sớm polyp túi mật ngay từ khi nó còn nhỏ.

6. Điều trị Polyp túi mật

Polyp túi mật thường lành tính (chiếm 92%) do đó người bệnh không cần phải can thiệp gì mà có thể chung sống hòa bình với nó. Mặt khác, túi mật có vai trò tham gia vào quá trình bài tiết mật và tiêu hóa thức ăn, tuy có thể cắt bỏ mà không làm ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa của cơ thể nhưng không thể tùy ý thực hiện phẫu thuật cắt bỏ khi chưa được xem xét mức độ của bệnh. 

Do chưa có phương pháp chẩn đoán chính xác polyp túi mật là lành tính hay ác tính, do đó người bệnh cần phải theo dõi sự tiến triển của polyp cũng như triệu chứng gặp phải, để xem xét có nên tiến hành phẫu thuật cắt túi mật hay không:

Nếu siêu âm thấy hình ảnh nghi ngờ là polyp túi mật nhưng người bệnh không có triệu chứng gì thì khoảng 6 tháng - 1 năm cần tiến hành tái kiểm tra để khẳng định chẩn đoán.

Nếu siêu âm lại không còn hình ảnh Polyp thì không cần làm gì tiếp theo nữa.

Còn nếu vẫn có hình ảnh polyp và có kích thước > 10nm thì nên đi kiểm tra định kỳ 6 tháng/ lần. Trường hợp có biểu hiện ác tính khi làm thêm xét nghiệm máu và các thăm dò khác hay người bệnh có biểu hiện triệu chứng lâm sàng thì cần chỉ định phẫu thuật càng sớm càng tốt.

Có hai loại phẫu thuật để cắt bỏ túi mật:

Phẫu thuật cắt bỏ túi mật nội soi

Phẫu thuật cắt bỏ túi mật mở

Hiện nay người ta thường cắt túi mật bằng phương pháp nội soi, thời gian phục hồi của bệnh nhân sẽ nhanh hơn.

Người bệnh sau khi cắt bỏ túi mật thì nên điều chỉnh chế độ ăn uống ít chất béo.