TRÀN DỊCH MÀNG PHỔI: NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG VÀ CÁCH ĐIỀU TRỊ

Tràn dịch màng phổi là một bệnh lý nội khoa, khiến cho lượng dịch trong khoang màng phổi nhiều hơn mức bình thường. Màng phổi là một lớp màng mỏng bao quanh phổi và lồng ngực, có chức năng bảo vệ và giúp phổi co giãn theo nhịp thở. Khi có tràn dịch màng phổi, khoang màng phổi sẽ bị đầy dịch, làm giảm không gian của phổi và gây ra các triệu chứng như ho, khó thở, tức ngực.

Tràn dịch màng phổi có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, như suy tim, ung thư phổi, viêm phổi, xơ gan cổ trướng, lao phổi, thấp khớp, thương tổn ngực... Tràn dịch màng phổi cần được phát hiện sớm và điều trị kịp thời để tránh các biến chứng nguy hiểm, thậm chí tử vong.

Bệnh tràn dịch màng phổi có thể có nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

• Nhiễm trùng: Một số bệnh nhiễm trùng, chẳng hạn như viêm phổi, lao, viêm nhiễm tiểu phế quản, hoặc nhiễm trùng phổi có thể dẫn đến việc tích tụ dịch trong màng phổi.

• Bệnh tim mạch: Bệnh tim mạch như suy tim có thể dẫn đến dịch tích tụ trong khoang màng phổi. Điều này thường xảy ra khi bệnh nhân trải qua một sự gia tăng áp lực trong mạch máu ở vùng ngực.

• Ung thư: Các khối u phổi hoặc ung thư tràn dịch màng phổi khiến cho dịch tích tụ trong khoang màng phổi. Đây là một biến chứng thường gặp ở bệnh nhân mắc ung thư phổi.

• Các bệnh về gan và thận: Một số bệnh gan và thận có thể dẫn đến việc tràn dịch màng phổi, do ảnh hưởng đến cân bằng chất lỏng trong cơ thể.

• Tổn thương hoặc chấn thương ngực: Tổn thương hoặc chấn thương ngực có thể làm hỏng màng phổi hoặc mạch máu, gây ra tràn dịch màng phổi.

• Bệnh tăng áp lực mạch máu ngoại vi: Bất kỳ tình trạng nào dẫn đến tăng áp lực trong mạch máu ngoại vi có thể gây ra việc tích tụ dịch màng phổi.

• Bệnh tự miễn: như bệnh lupus có thể dẫn đến việc tràn dịch màng phổi.

  

Triệu chứng của tràn dịch màng phổi có thể biến đổi tùy thuộc vào lượng dịch tích tụ, tốc độ tích tụ, và nguyên nhân gây ra trạng thái này. Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến của tràn dịch màng phổi:

• Khó thở: Khó thở là triệu chứng chính và thường là kết quả của áp lực từ dịch trên phổi, làm hạn chế sự co giãn của phổi.

• Đau ngực: Bệnh nhân có thể trải qua cảm giác đau ngực hoặc cảm thấy nặng nề ở vùng ngực, đặc biệt khi họ thở sâu.

• Sự sưng to của một bên hông: Trong một số trường hợp, sự sưng to của màng phổi và tích tụ dịch có thể tạo ra một dạng bướu, khiến cho một bên hông trở nên căng tròn hơn.

• Không thể thở sâu: Người bệnh có thể không thể thở sâu hoặc tham gia vào các hoạt động vận động mà trước đây họ có thể thực hiện dễ dàng.

• Ho khan: Bệnh nhân có thể có triệu chứng ho khan hoặc ho có dịch.

• Sự mệt mỏi: Do khó thở và căng tức trên phổi, người bệnh thường cảm thấy mệt mỏi.

• Sự co bóp cơ: Trong một số trường hợp, tràn dịch màng phổi có thể gây ra sự co bóp cơ ở vùng ngực, làm tăng cảm giác đau và khó thở.

• Sốt và cảm lạnh: Nếu nguyên nhân gây tràn dịch màng phổi xuất phát từ bệnh nhiễm trùng, người bệnh có thể sẽ sốt và cảm lạnh.

 Ngoài các triệu chứng chung của tràn dịch màng phổi, người bệnh còn có thể có các triệu chứng đặc trưng của nguyên nhân gây ra tình trạng này. Ví dụ, nếu tràn dịch màng phổi là do ung thư phổi, người bệnh có thể trải qua triệu chứng như ho dai dẳng, sụt cân, và đau ngực.

Triệu chứng có thể biến đổi tùy thuộc vào nguyên nhân cụ thể của tràn dịch màng phổi. Nếu bạn có các triệu chứng tương tự, cầm đi khám ở các cơ sở y tế để bác sĩ đánh giá và chẩn đoán từ đó xác định được nguyên nhân cụ thể và có biện pháp điều trị phù hợp.

Chẩn đoán tràn dịch màng phổi thường bắt đầu bằng việc tìm hiểu tiền sử bệnh và triệu chứng của người bệnh, sau đó sẽ thực hiện một loạt xét nghiệm và quá trình thăm khám lâm sàng để xác định nguyên nhân gây ra tình trạng này. Dưới đây là một số bước chẩn đoán thường được thực hiện:

• Tiền sử bệnh: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh lý và triệu chứng của người bệnh, từ khi bắt đầu xuất hiện triệu chứng, mức độ của khó thở, có hoặc không có đau ngực, sốt và các triệu chứng khác.

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ thực hiện một cuộc khám lâm sàng, tập trung vào việc nghe phổi và ngực của bệnh nhân để xác định bất thường, như âm thanh rít, tiếng rít, hoặc sự thay đổi của tiếng tim.

• X-quang ngực: X-quang ngực thường là một công cụ quan trọng để xác định sự có mặt của dịch trong phổi và ước tính được lượng dịch. Nó cũng giúp xác định nguyên nhân gây ra tình trạng này, chẳng hạn như ung thư, nhiễm trùng,...

  

• Siêu âm ngực: Siêu âm có thể được thực hiện để xác định khối u hoặc dịch trong phổi một cách chi tiết hơn so với X-quang.

• Chụp CT: CT có thể được sử dụng tìm hình ảnh chính xác hơn về dịch tích tụ

• Xét nghiệm máu và nước tiểu: Các kết quả xét nghiệm này có thể giúp xác định nhiễm trùng hoặc bất thường trong cơ thể.

• Lấy mẫu dịch phổi: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể lấy mẫu dịch từ phổi thông qua một thủ thuật gọi là thủ thuật thấu kính phổi để xác định nguyên nhân cụ thể của bệnh này.

• Xét nghiệm sức đề kháng và xét nghiệm di truyền: Nếu có nghi ngờ về viêm màng phổi tụy hoặc viêm màng phổi nhiễm trùng, các xét nghiệm bổ sung có thể được thực hiện để xác định nguyên nhân.

Bước chẩn đoán cuối cùng sẽ dựa vào kết quả của các xét nghiệm và thăm khám lâm sàng. Khi xác định được nguyên nhân gây ra tràn dịch màng phổi, bác sĩ có thể đề xuất phương pháp điều trị phù hợp.

Việc điều trị tràn dịch màng phổi phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này và mức độ nặng của bệnh. Dưới đây là một số phương pháp điều trị thường được sử dụng:

• Điều trị nguyên nhân gốc: Để điều trị tràn dịch màng phổi, trước hết cần xác định nguyên nhân gốc và điều trị nó. Ví dụ, nếu nguyên nhân là viêm phổi do nhiễm trùng, bác sĩ có thể cho sử dụng kháng sinh. Nếu có khối u, phẫu thuật hoặc điều trị ung thư sẽ được chỉ định.

• Thủ thuật thấu kính phổi: Đây là một phương pháp thông thường được sử dụng để loại bỏ dịch từ màng phổi. Một ống nhỏ được đưa qua ngoại vi và vào vùng màng phổi nơi dịch tích tụ, sau đó dịch được lấy ra thông qua ống này. Đây là một biện pháp giúp giảm triệu chứng và cũng có thể dùng để xác định nguyên nhân gây bệnh

• Xâm nhập màng phổi: Đây là một thủ thuật đặc biệt được sử dụng để điều trị tràn dịch màng phổi tái phát. Thủ thuật này bao gồm tiêm một chất (thường là talc) vào không gian giữa hai lớp màng phổi và màng ngoại vi. Chất này được đưa qua ống dẫn lưu vào khoang màng phổi để làm dính lá thành và lá tạng màng phổi.

• Thuốc giảm đau và kháng histamine: Thuốc như paracetamol hoặc dự phòng histamine có thể giúp giảm đau và giảm triệu chứng khó thở.

  

• Điều trị bổ trợ: Nếu tràn dịch màng phổi gây ra tình trạng hô hấp nghiêm trọng, người bệnh có thể cần được điều trị bằng máy trợ thở hoặc được giữ lại trong bệnh viện để theo dõi và điều trị toàn diện.

• Phương pháp điều trị cụ thể sẽ phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe cụ thể của người bệnh và nguyên nhân gây ra tràn dịch màng phổi. Quan trọng nhất là tìm hiểu và theo dõi hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa để điều trị hiệu quả và ngăn ngừa tái phát.

Trong bài viết này, chúng tôi đã cung cấp cho bạn những thông tin cơ bản về tràn dịch màng phổi. Có thể nói đây một bệnh lý nội khoa thường gặp, nó gây ra các triệu chứng như ho, khó thở, tức ngực. Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn có thêm kiến thức và ý thức về bệnh tràn dịch màng phổi, từ đó có thể phòng ngừa và chăm sóc sức khỏe tốt hơn.