Viêm họng xung huyết là gì? Viêm họng xung huyết có nguy hiểm không?

Viêm họng xung huyết là gì? 

Viêm họng xung huyết hay viêm họng cấp là cảm giác ngứa rát, đau nhức ở phía sau cổ họng. Tình trạng này xảy ra khi niêm mạc lót cổ họng viêm khiến cho người bệnh cảm thấy đau khi nuốt hoặc nói chuyện.

Tình trạng viêm họng và các triệu chứng đi kèm kéo dài từ khoảng 3 đến 10 ngày. Bệnh có thể phổ biến ở mọi đối tượng từ người lớn đến trẻ em, thường gặp nhất khi thay đổi thời tiết. Tuy nhiên, nếu kéo dài trên 10 ngày, bệnh có thể chuyển thành viêm họng mãn tính, cần được theo dõi và điều trị đúng cách.

Các nguyên nhân gây viêm họng xung huyết 

Việc nắm rõ các nguyên nhân gây viêm họng xung huyết sẽ giúp chủ động phòng ngừa và điều trị hiệu quả hơn. Một số nguyên  nhân gây viêm họng xung huyết bao gồm: 

Viêm họng xung huyết do virus 

Theo nhiều tài liệu y khoa quốc tế, khoảng 70–90% trường hợp viêm họng xung huyết ở người lớn có nguyên nhân từ virus. Những loại virus phổ biến gây viêm họng gồm virus cảm lạnh (Rhinovirus), virus cúm (Influenza), adenovirus, virus gây bệnh bạch cầu đơn nhân (EBV). Thông thường, viêm họng do virus đi kèm với ho, chảy mũi, khan tiếng hoặc đau đầu.

Viêm họng xung huyết do vi khuẩn

Viêm họng xung huyết do vi khuẩn ít gặp hơn, nhưng nguy hiểm hơn nếu không điều trị đúng cách. Đáng chú ý nhất là liên cầu khuẩn nhóm A (Streptococcus pyogenes) – gây bệnh strep throat, vi khuẩn lậu (Neisseria gonorrhoeae). Trong đó, viêm họng liên cầu khuẩn thường gây đau họng nặng, sốt cao, amidan có mủ trắng và cần điều trị bằng kháng sinh theo chỉ định bác sĩ.

Ngoài virus và vi khuẩn, còn nhiều yếu tố khác có thể gây viêm họng xung huyết bao gồm:

• Viêm amidan là do nhiễm trùng amidan gây ra, điều này có thể dẫn đến viêm họng mãn tính.

• Trào ngược axit là hiện tượng axit dạ dày trào ngược lên cổ họng, gây ra cảm giác nóng rát khó chịu. 

• Các dị ứng gây chảy dịch mũi sau, chẳng hạn như dị ứng với phấn hoa, mạt bụi, nấm mốc và lông thú cưng. 

• Việc sử dụng quá mức các cơ cổ họng do la hét hoặc nói chuyện không ngừng nghỉ trong thời gian dài có thể khiến cổ họng bị đau.

• Sự kích ứng từ các chất ô nhiễm như khói và các hóa chất khác, cũng như từ rượu và thức ăn quá cay, có thể gây khó chịu cho cổ họng. Các chất ô nhiễm có thể là nguyên nhân gây viêm họng mãn tính.

• Khói bụi, hóa chất, rượu bia hoặc các món ăn quá cay đều có thể kích thích và làm tổn thương niêm mạc họng, gây cảm giác khó chịu kéo dài.

Triệu chứng thường gặp của viêm họng xung huyết

Viêm họng có thể bắt đầu bằng cảm giác rát ở cổ họng, như thể cổ họng bị khô. Nếu tình trạng đau họng trở nên nặng hơn, người bệnh  có thể cảm thấy đau nhói ở cổ họng khi nuốt hoặc nói chuyện. Trường hợp viêm họng do nhiễm trùng, người bệnh sẽ có các triệu chứng kèm theo bao gồm:

• Sốt: Sốt trên 38°C, kèm đau đầu, mệt mỏi, khó thở, ớn lạnh, đau bụng, đau nhức toàn thân và chán ăn.

• Đau họng lan lên tai khi nói, ho hoặc nuốt, cảm giác rát và vướng khiến người lớn ăn không ngon.

• Ho từng cơn, ho khan hoặc ho có đờm, ho dữ dội hơn vào ban đêm và buổi sáng kèm khàn giọng.

• Sưng hạch bạch huyết.

• Nghẹt mũi, sổ mũi kèm chảy máu cam. 

• Khàn giọng.

• Cổ họng và amidan bị đỏ hoặc sưng.

• Các mảng, đốm hoặc vệt trắng trong cổ họng và amidan.

• Niêm mạc họng tấy đỏ, phù nề. 

Nếu viêm họng xung huyết do virus, triệu chứng thường giảm dần và tự khỏi sau 3–5 ngày. Nếu nguyên nhân do vi khuẩn, bệnh có thể kéo dài hơn và diễn biến nặng hơn.

Cách chẩn đoán viêm họng xung huyết

Thông thường bác sĩ sẽ dựa vào các triệu chứng lâm sàng và tiền sử bệnh lý để chẩn đoán nguyên nhân gây viêm họng xung huyết. Người bệnh cũng sẽ được kiểm tra sức khỏe tổng quát như khám họng, và có thể cả tai, mũi và lưỡi, đo nhiệt độ cơ thể, lắng nghe hơi thở… Bên cạnh đó người bệnh có thể được lấy dịch họng để lấy mẫu xét nghiệm viêm họng do liên cầu khuẩn hay lấy mẫu máu để kiểm tra bệnh tăng bạch cầu đơn nhân.

Viêm họng xung huyết có nguy hiểm không? 

Nguyên nhân thường gặp nhất của viêm họng là nhiễm virus, đa phần các trường hợp này sẽ tự khỏi mà không gây ra biến chứng. Tuy nhiên, điều này không áp dụng cho các trường hợp viêm họng do vi khuẩn, đặc biệt là viêm họng liên cầu khuẩn.

Nếu không được điều trị đúng cách, loại nhiễm trùng này có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Một trong số đó là viêm nắp thanh quản  tình trạng sưng nắp thanh quản, bộ phận giúp bảo vệ khí quản; nếu sưng to, nó có thể cản trở đường thở và đe dọa tính mạng. 

Nếu không điều trị kịp, người bệnh có thể gặp các biến chứng khác như:

• Viêm sưng, áp xe khu vực thành sau họng và các khoang bên họng

• Nhiễm trùng tai, viêm xương chũm (nhiễm trùng xương phía sau tai), hoặc viêm xoang. 

• Viêm mũi xoang cấp, viêm thanh quản, viêm khí quản, viêm phế quản.

• Viêm tai giữa, viêm phổi.

Ngoài ra, viêm họng liên cầu khuẩn không được điều trị còn có thể gây sốt thấp khớp – bệnh viêm ảnh hưởng đến tim, khớp, da và não, chủ yếu gặp ở trẻ em. Một số biến chứng ít gặp hơn nhưng nghiêm trọng gồm viêm cầu thận sau nhiễm liên cầu khuẩn (PSGN) và hội chứng sốc nhiễm độc, cả hai đều có thể đe dọa tính mạng nếu không phát hiện và xử lý kịp thời.

Các phương pháp điều trị viêm họng xung huyết 

Việc điều trị viêm họng xung huyết phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh.

Điều trị viêm họng xung huyết do virus 

Nếu do virus, tình trạng này thường tự khỏi trong khoảng một tuần. Bác sĩ có thể khuyên bạn sử dụng một số loại thước để hạ sốt, giảm đau, giảm khó chịu ở họng như: 

● Thuốc hạ sốt, giảm đau: Paracetamol, Aspirin, Ibuprofen…

● Thuốc chống viêm: Methylprednisolon, Prednisolon, Alphachymotrypsin,..

Điều trị viêm họng xung huyết do vi khuẩn 

Trong trường hợp viêm họng do vi khuẩn, người bệnh sẽ được chỉ định kháng sinh, điều trị liên tục trong khoảng 10 ngày. Một số loại kháng sinh thường được sử dụng để điều trị viêm họng xung huyết như: Penicillin V, Penicillin G, Cephalosporin thế hệ 1 (như Cefalexin, Cefadroxil…) hoặc Penicillin A (Amoxicillin) thường được sử dụng trong điều trị ban đầu.
Nếu bệnh nhân dị ứng với kháng sinh nhóm beta-lactam, có thể chuyển sang nhóm Macrolid như Erythromycin, Clarithromycin hoặc Azithromycin. Khi có kết quả kháng sinh đồ, cần điều chỉnh loại kháng sinh cho phù hợp với mức độ nhạy cảm của vi khuẩn.

Người bệnh nên uống thuốc kháng sinh theo đúng chỉ dẫn và hoàn thành toàn bộ liệu trình, ngay cả khi các triệu chứng đã thuyên giảm. Bởi tình trạng nhiễm trùng có thể trở nên nặng hơn hoặc lan sang các bộ phận khác trong cơ thể. Nếu không điều trị đúng cách, người bệnh sẽ có nguy cơ mắc sốt thấp khớp, viêm thận nguy hiểm và các biến chứng khác.

Các phương pháp điều trị sử dụng thuốc khác bao gồm:

• Thuốc kháng histamin: Được sử dụng để điều trị tình trạng viêm họng xung huyết liên quan đến dị ứng, giúp làm khô dịch mũi chảy xuống họng. 

• Thuốc kháng axit: Với những người bị trào ngược dạ dày thực quản, thuốc kháng axit có thể hỗ trợ giảm ợ nóng và giảm kích ứng họng; đồng thời, nên thay đổi thói quen như tránh ăn quá no trước khi ngủ. 

Các cách chữa viêm họng xung huyết hiệu quả tại nhà 

Ngoài sử dụng thuốc để điều trị bệnh, người bệnh có thể áp dụng một số cách sau để điều trị viêm họng xung huyết tại nhà: 

Súc miệng bằng nước muối 

Súc họng bằng nước muối ấm là một trong những phương pháp hỗ trợ điều trị viêm họng xung huyết đơn giản, an toàn và hiệu quả, được khuyến cáo bởi nhiều chuyên gia y tế. 

Nước muối giúp làm dịu niêm mạc họng, giảm sưng tấy và loại bỏ dịch nhầy, vi khuẩn hoặc các chất gây kích ứng bám trong cổ họng. Tác dụng kháng khuẩn nhẹ của muối giúp ngăn ngừa sự phát triển của một số vi khuẩn gây viêm họng, đồng thời hỗ trợ làm giảm cảm giác đau rát và khó nuốt. 

Phương pháp này phù hợp cho cả người lớn và trẻ em, có thể thực hiện nhiều lần trong ngày. Tuy nhiên, nước muối chỉ có tác dụng hỗ trợ giảm triệu chứng và không thay thế việc điều trị y tế khi viêm họng do vi khuẩn cần kháng sinh hoặc khi có biến chứng. 

Để hiệu quả, nên pha nước muối đúng tỷ lệ (khoảng 1/2–1 thìa cà phê muối trong 240ml nước ấm) và súc họng trong 15–30 giây mỗi lần, sau đó nhổ ra, không nuốt. 

Uống đủ nước 

Uống đủ nước là một trong những biện pháp đơn giản nhưng rất quan trọng để hỗ trợ giảm viêm họng. Nước giúp giữ ẩm niêm mạc họng, làm loãng dịch nhầy và giảm cảm giác khô, rát cổ họng. 

Việc duy trì đủ nước còn giúp cơ thể loại bỏ độc tố, hỗ trợ hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn trong việc chống lại virus hoặc vi khuẩn gây viêm họng. Nước ấm, trà thảo dược hoặc nước trái cây loãng cũng có thể giúp làm dịu cổ họng và giảm đau tạm thời. 

Ngược lại, thiếu nước có thể khiến họng bị khô, kích ứng nặng hơn và kéo dài thời gian hồi phục. Vì vậy, người bị viêm họng nên uống nước đều đặn, chia nhỏ trong ngày, tránh uống quá nhiều một lần để đạt hiệu quả tốt nhất.

Mật ong

Mật ong pha vào trà hoặc uống trực tiếp là một phương thuốc dân gian phổ biến để chữa viêm họng. Một nghiên cứu đáng tin cậy cho thấy mật ong thậm chí còn hiệu quả hơn các loại thuốc giảm ho thông thường trong việc làm dịu cơn ho về đêm. Nghiên cứu khác đáng tin cậy cũng chỉ ra rằng mật ong là một chất làm lành vết thương hiệu quả, có nghĩa là nó có thể giúp đẩy nhanh quá trình lành vết thương ở cổ họng.

Kẹo ngậm 

Một số kẹo ngậm viên họng không kê đơn (OTC) chứa tinh dầu bạc hà, có khả năng làm tê nhẹ các mô trong cổ họng, giúp giảm cảm giác đau và bỏng rát tạm thời. Ngoài ra, việc ngậm kẹo hoặc sử dụng thuốc giảm ho có thể kích thích tiết nước bọt, làm ẩm và bôi trơn cổ họng, giúp giảm khó chịu. 

Tuy nhiên, hiệu quả của kẹo thường ngắn hạn, không làm dịu cơn đau lâu dài như các viên ngậm chuyên dụng có thành phần gây tê, do đó bạn có thể cần lặp lại việc giảm đau trong thời gian ngắn.

>>> Xem thêm: Viêm họng nên uống gì? Top 9 loại nước giúp giảm viêm họng tại nhà

 

Tạm kết 

Viêm họng xung huyết nếu được chăm sóc đúng cách sẽ nhanh chóng giảm triệu chứng và hạn chế biến chứng. Hãy tới Nhà thuốc Upharma để lựa chọn sản phẩm hỗ trợ điều trị an toàn, hiệu quả để bảo vệ sức khỏe họng cho bạn và cả gia đình.