Chăm sóc sức khỏe phụ nữ sau sinh giúp phục hồi nhanh chóng

Sau hành trình vượt cạn, sinh lý người mẹ sẽ có những thay đổi theo từng thời kỳ. Ngày đầu sau sinh,cơ thể người mẹ sẽ cảm thấy kiệt sức do vừa mất máu, đau tầng sinh môn và vết khâu. Những ngày sau đó sẽ có những biểu hiện như:

• Sự co hồi tử cung

• Sản dịch ra nhiều

• Về sữa,tiết sữa 

• Rối loạn đại tiểu tiện

• Cân nặng thay đổi

Những biểu hiện trên sẽ khiến cho người mẹ mất rất nhiều năng lượng và khó khăn trong việc tự chăm sóc bản thân. Vậy nên chăm sóc sức khỏe phụ nữ sau sinh được quan tâm hơn giúp phục hồi nhanh chóng.

2.1 Dinh dưỡng sau sinh giúp phục hồi nhanh chóng

Sau sinh, ngoài việc bồi bổ để phục hồi cơ thể thì người mẹ còn cần năng lượng và dinh dưỡng để cho con bú, thậm chí còn cao hơn so với thời kỳ thai nghén. Vì vậy, chế độ dinh dưỡng cho phụ nữ sau sinh cần được lưu ý hơn, tránh kiêng khem vô lý.

• Phụ nữ cho con bú cần từ 1800 đến 2200 calo mỗi ngày, tuy nhiên còn phụ thuộc vào thể trạng mỗi phụ nữ.

• Lượng đạm cần cho mẹ sau sinh trong 6 tháng đầu là 79g/ngày và 73g/ngày trong 6 tháng tiếp theo.

• Trong khẩu phần ăn hàng ngày cần cung cấp 20-30% chất béo lành mạnh, các axit béo không no như n3, n6, EPA, DHA. Chúng thường có trong một số loại dầu thực vật, dầu cá để phát triển trí não và thị lực của bé.

• Vitamin và khoáng chất: Phụ nữ sau sinh cần bổ sung  ≥400g trái cây, rau củ để cung cấp đủ chất xơ và tránh táo bón.

• Uống 2-2,5 lít nước ấm mỗi ngày để tiết đủ sữa.

  

2.2 Chăm sóc và phục hồi vùng kín sau sinh

Vùng kín là cơ quan sinh dục mà hầu hết mọi đối tượng phụ nữ đều phải chăm sóc, bảo vệ và nâng niu. Cơ quan sinh dục này là nơi rất dễ viêm nhiễm do tập trung nhiều vi khuẩn. Phụ nữ sau sinh dù là sinh thường hay sinh mổ thì cũng sẽ gặp các vấn đề như khô âm đạo, vùng kín thâm đen và có mùi, sản dịch sau sinh kéo dài,... Vì vậy, chăm sóc sức khỏe phụ nữ sau sinh cũng bao gồm chăm sóc và phục hồi vùng kín sau sinh đúng cách để phụ nữ lấy lại sự tự tin và quyến rũ.

• Hướng dẫn vệ sinh vùng kín đúng cách sau sinh: Hàng ngày vệ sinh vùng kín bằng nước đun sôi để nguội 3 lần/ngày nhất là sau khi đi vệ sinh. Khi rửa cần nhẹ nhàng, rửa từ trước ra sau, không thụt sâu vào trong sau đó lau khô, thay băng vệ sinh. Băng vệ sinh cần được thay thường xuyên. 

• Đối với phụ nữ sau sinh thường gặp tình trạng sưng tấy vùng kín thì có thể chườm đá lạnh. Lưu ý không chườm đá trực tiếp lên vùng kín mà cho đá vào một lớp vải sạch để chườm, chườm tối đa 20 phút/lần.

• Trường hợp vùng kín bị sưng tấy và đau nhiều có thể dùng thuốc giảm đau theo đơn của bác sĩ.

• Xông hơi vùng kín bằng các loại lá xông thảo dược để cải thiện tình trạng vùng kín có mùi.

• Uống đủ nước và bổ sung nhiều chất xơ.

• Mặc đồ sạch sẽ, thoải mái, tránh bó sát.

  

2.3 Quản lý thay đổi hormone sau sinh

• Trong suốt thai kỳ, hormone estrogen và progesterone sẽ tăng đều đặn để sản xuất nhau thai. Tuy nhiên, ngay sau khi em bé ra đời thì 2 hormone này sẽ sụt giảm nhanh chóng. Đồng thời, việc tăng nồng độ prolactin và oxytocin cũng cần thiết cho việc cho con bú. Chính sự thay đổi này dẫn đến tình trạng tâm trạng dễ thay đổi trong vài tuần đầu sau sinh ở người mẹ.

• Ngoài ra, endorphin tăng lên trong quá trình chuyển dạ và sinh giúp mẹ cảm thấy tỉnh táo và hưng phấn. Sau đó, nó sẽ giảm dần ngay trong vài ngày đầu sau sinh, góp phần ảnh hưởng đến tâm trạng của mẹ.

• Một số triệu chứng phụ nữ gặp phải do thay đổi hormone sau sinh như mệt mỏi, mất ngủ, tăng cân, lo lắng, mất tập trung, đau nửa đầu, rụng tóc, da khô, chu kỳ kinh nguyệt không đều, trầm cảm sau sinh,.... Những yếu tố này khiến mẹ chán nản, tâm trạng sẽ thay đổi thất thường gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

• Cách quản lý thay đổi hormone sau sinh:

  • Không dùng các chất kích thích: rượu, cafe, hút thuốc lá.
  • Bổ sung vitamin và khoáng chất mỗi ngày.
  • Không sử dụng các sản phẩm từ đậu nành.
  • Tập thể dục, yoga.
  • Không sử dụng các loại chất béo không bão hòa và bổ sung nhiều chất xơ.
  • Ngủ đủ giấc.

    

2.4 Chế độ luyện tập hợp lý cho phụ nữ sau sinh

Ngoài chế độ chăm sóc sức khỏe sau sinh thì duy trì tập luyện sau sinh sẽ mang lại rất nhiều lợi ích cho phụ nữ như:

• Nhanh lấy lại tinh thần, sức khỏe để chăm sóc con.

• Lấy lại vóc dáng sau sinh.

• Cải thiện tình trạng mất ngủ sau sinh.

• Giảm căng thẳng để ngăn ngừa nguy cơ trầm cảm sau sinh.

• Cải thiện tình trạng đau nhức vùng lưng.

• Phục hồi cấu trúc sàn chậu sau sinh,...

Vậy khi nào nên bắt đầu tập luyện và chế độ luyện tập hợp lý cho phụ nữ sau sinh?

• Theo Trung tâm Sản phụ khoa Hoa Kỳ (ACOG) thì phụ nữ sau sinh có thể tập luyện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ và hộ sinh khi bản thân sẵn sàng, nhưng theo một số cơ sở khác khuyên phụ nữ sau sinh nên đợi ít nhất 6 tuần, cho tới khi khám sau sinh và bạn đã đủ sức khỏe để tập luyện. Tuy nhiên, cần cẩn thận và không nên lạm dụng tập luyện sau sinh nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi muốn tập luyện.

• Chế độ luyện tập hợp lý cho phụ nữ sau sinh:

• Bài tập sau sinh Kegel (phục hồi sau sinh thắt cơ sàn chậu).

• Đi bộ nhẹ nhàng.

• Bài tập nghiêng khung chậu.

• Bài tập yoga với tư thế đứa trẻ hạnh phúc.

Những bài tập này nên bắt đầu nhẹ nhàng và tăng dần mức độ theo khả năng mỗi người. Lưu ý, chúng ta nên tập dưới sự hướng dẫn của các chuyên gia và dừng tập luyện nếu cơ thể cảm thấy đau hay không thoải mái. Mỗi phụ nữ sẽ có sự phục hồi sau sinh khác nhau vì vậy hãy lắng nghe cơ thể và tìm sự tư vấn hỗ trợ từ bác sĩ hoặc chuyên gia.

Trên đây là những thông tin về chăm sóc sức khỏe phụ nữ sau sinh mà Upharma muốn chia sẻ cho các mẹ. Hy vọng những thông tin này hữu ích giúp phụ nữ sau sinh nhanh phục hồi sức khỏe nhanh chóng.