Trẻ bị ho và nôn về đêm có nguy hiểm không? Mách mẹ cách điều trị hiệu quả

1. Trẻ bị ho và nôn về đêm là gì?

Trẻ bị ho và nôn về đêm là hiện tượng trẻ xuất hiện các cơn ho trong lúc ngủ, kèm theo phản xạ nôn hoặc nôn ra đờm, dịch dạ dày hoặc thức ăn. Tình trạng này thường xảy ra rõ rệt hơn vào ban đêm do tư thế nằm ngang, khiến dịch tiết đường hô hấp hoặc dịch dạ dày dễ trào ngược lên họng.

2. Nguyên nhân khiến trẻ bị ho và nôn về đêm

Trẻ bị ho và nôn về đêm thường xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau như viêm đường hô hấp, trào ngược dạ dày, viêm xoang mũi,... Hiểu đúng các nguyên nhân giúp cha mẹ có hướng xử lý phù hợp cho trẻ.

2.1. Viêm đường hô hấp trên hoặc dưới

Viêm đường hô hấp là nguyên nhân phổ biến nhất gây ho về đêm ở trẻ, đặc biệt là trẻ 3 tuổi bị ho và nôn về đêm. Khi trẻ bị viêm họng, viêm thanh quản, viêm phế quản hoặc viêm phổi, đường thở sẽ tăng tiết dịch nhầy. 

Vào ban đêm, khi trẻ nằm ngủ, dịch nhầy này dễ ứ đọng và kích thích các thụ thể ho. Cơn ho kéo dài và dữ dội có thể khiến trẻ bị nôn, đặc biệt ở những trẻ có phản xạ nôn nhạy cảm.

2.2. Trào ngược dạ dày – thực quản

Trào ngược dạ dày – thực quản là một nguyên nhân quan trọng nhưng thường bị bỏ sót nếu trẻ 4 tuổi bị ho và nôn về đêm. Khi trẻ nằm ngủ, acid và dịch dạ dày có thể trào ngược lên thực quản và họng, gây kích thích niêm mạc đường hô hấp. Điều này dẫn đến ho kéo dài và có thể gây nôn. 

2.3. Viêm mũi xoang chảy dịch mũi sau

Viêm mũi xoang khiến dịch mũi chảy xuống phía sau họng, còn gọi là hội chứng chảy dịch mũi sau. Khi trẻ ngủ, lượng dịch này tăng lên và kích thích vùng hầu họng, gây ho liên tục. Nếu trẻ nuốt phải lượng dịch lớn hoặc ho mạnh, phản xạ nôn có thể xuất hiện.

2.4. Hen phế quản hoặc tăng phản ứng đường thở

Hen phế quản ở trẻ em thường biểu hiện bằng ho nhiều về đêm, ho khò khè hoặc ho khi thay đổi thời tiết. Vào ban đêm, trương lực phế quản thay đổi sinh lý khiến đường thở dễ co thắt hơn. Các cơn ho dữ dội trong hen có thể kèm theo nôn, đặc biệt khi trẻ ho liên tục và khó thở. 

2.5. Nhiễm virus hô hấp ở trẻ nhỏ

Nhiễm virus đường hô hấp như RSV, rhinovirus hoặc adenovirus thường gây ho nhiều, đặc biệt vào ban đêm. Ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ 5 tuổi bị ho và nôn về đêm, virus có thể làm tăng tiết đờm và gây phù nề niêm mạc đường thở. Khi trẻ ho để tống xuất đờm, phản xạ nôn dễ xảy ra. 

>>> Xem thêm: Trẻ ho có đờm là bệnh gì? Nguyên nhân và cách chăm sóc dứt điểm tại nhà

3. Trẻ bị ho và nôn về đêm có nguy hiểm không?

Mức độ nguy hiểm của tình trạng trẻ bị ho và nôn về đêm phụ thuộc vào nguyên nhân, tần suất và các triệu chứng đi kèm. Trong nhiều trường hợp nhẹ, ho kèm nôn chỉ là phản xạ sinh lý do ho mạnh và sẽ tự cải thiện khi bệnh nền thuyên giảm. Tuy nhiên, nếu tình trạng này xảy ra thường xuyên, kéo dài nhiều ngày hoặc đi kèm các dấu hiệu bất thường, nguy cơ biến chứng có thể tăng lên.

Ho và nôn kéo dài có thể khiến trẻ mất nước, mệt mỏi, sụt cân và rối loạn giấc ngủ. Đặc biệt, nếu nguyên nhân liên quan đến hen phế quản, viêm phổi hoặc trào ngược nặng, việc chậm trễ điều trị có thể ảnh hưởng đến chức năng hô hấp và sự phát triển của trẻ.

4. Cách chăm sóc khi trẻ bị ho và nôn về đêm tại nhà

Việc chăm sóc đúng cách tại nhà giúp giảm tần suất ho, hạn chế kích thích phản xạ nôn và cải thiện chất lượng giấc ngủ cho trẻ. Các biện pháp dưới đây mang tính hỗ trợ khi trẻ bị ho và nôn về đêm, phù hợp với những trường hợp nhẹ và trung bình.

4.1. Điều chỉnh tư thế ngủ đầu cao

Phụ huynh nên cho trẻ ngủ ở tư thế đầu và thân trên được nâng cao nhẹ so với phần còn lại của cơ thể. Tư thế này giúp hạn chế dịch mũi chảy ngược xuống họng và giảm tình trạng trào ngược dạ dày – thực quản trong lúc ngủ. 

Đối với trẻ nhỏ, phụ huynh có thể kê cao đầu giường hoặc lót khăn mỏng dưới đệm, tránh dùng gối quá cao gây gập cổ.

4.2. Vệ sinh mũi họng đúng cách cho trẻ

Vệ sinh mũi họng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm cho bé ho và nôn về đêm, đặc biệt khi nguyên nhân liên quan đến viêm mũi xoang hoặc chảy dịch mũi sau. Phụ huynh nên sử dụng dung dịch nước muối sinh lý để làm sạch mũi cho trẻ trước khi ngủ. 

Khi thực hiện, phụ huynh cần thao tác nhẹ nhàng, đúng kỹ thuật và phù hợp với độ tuổi của trẻ để tránh làm tổn thương niêm mạc mũi.

4.3. Giữ ẩm không khí phòng ngủ

Không khí khô có thể làm niêm mạc đường hô hấp bị khô rát, từ đó làm tăng phản xạ ho, nhất là vào ban đêm. Việc duy trì độ ẩm phù hợp trong phòng ngủ giúp làm dịu đường thở và giảm kích thích ho ở trẻ.

Phụ huynh có thể sử dụng máy tạo độ ẩm hoặc đặt một chậu nước sạch trong phòng để cân bằng độ ẩm không khí. Ngoài ra, phòng ngủ cần được thông thoáng, tránh khói thuốc, bụi mịn và các chất kích thích khác có thể làm nặng thêm triệu chứng ho và nôn.

4.4. Chia nhỏ bữa ăn, tránh ăn sát giờ ngủ

Phụ huynh nên cho trẻ ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày, tránh để trẻ ăn quá no hoặc uống nhiều sữa ngay trước khi đi ngủ. Khoảng cách giữa bữa ăn cuối và giờ ngủ nên ít nhất từ 1,5 đến 2 giờ để dạ dày có thời gian tiêu hóa. Cách chăm sóc này giúp giảm áp lực lên dạ dày khi trẻ nằm, từ đó hạn chế trào ngược và giảm kích thích ho dẫn đến nôn.

>>> Xem thêm: Top 7 các cách trị ho cho bé tại nhà hiệu quả theo chuyên gia

5. Dấu hiệu trẻ bị ho và nôn về đêm cần đưa đi khám ngay

Phụ huynh không nên chủ quan khi trẻ bị ho nôn về đêm xuất hiện các dấu hiệu cảnh báo sau. Nếu có các dấu hiệu này, hãy đưa trẻ tới cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám:

• Trẻ ho dữ dội kèm nôn liên tục nhiều lần trong đêm và không có dấu hiệu giảm.

• Trẻ có biểu hiện khó thở, thở nhanh, thở rít hoặc co lõm lồng ngực.

• Trẻ nôn kèm sốt cao, lừ đừ, bỏ bú hoặc bỏ ăn rõ rệt.

• Trẻ ho và nôn kéo dài trên 7 - 10 ngày mà không cải thiện.

• Trẻ nôn ra dịch màu xanh, vàng đậm hoặc có lẫn máu.
  
  

6. Cách phòng ngừa tình trạng tái phát trẻ bị ho và nôn về đêm

Để hạn chế tình trạng ho và nôn về đêm tái diễn, phụ huynh cần chú trọng các biện pháp phòng ngừa lâu dài.

• Phụ huynh cần giữ môi trường sống của trẻ sạch sẽ, hạn chế khói bụi và các tác nhân gây dị ứng.

• Gia đình nên điều trị triệt để các bệnh viêm mũi họng và đường hô hấp cho trẻ.

• Chế độ dinh dưỡng đầy đủ và cân đối giúp tăng cường sức đề kháng tự nhiên cho trẻ.

• Trẻ cần được tiêm chủng đầy đủ theo khuyến cáo của ngành y tế.
  
  

7. Giải đáp các câu hỏi thường gặp về tình trạng bé ho và nôn về đêm

7.1. Trẻ ho nhiều về đêm nôn ra đờm có sao không?

Trong nhiều trường hợp, ho nhiều về đêm khiến trẻ nôn ra đờm chỉ là phản xạ bảo vệ đường thở. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài hoặc đi kèm khó thở, phụ huynh nên đưa trẻ đi khám để tìm nguyên nhân chính xác.

7.2. Trẻ ho và nôn về đêm nhưng không sốt có cần đi khám?

Việc không sốt không đồng nghĩa với tình trạng nhẹ. Nếu trẻ ho và nôn về đêm kéo dài, ảnh hưởng đến ăn uống và giấc ngủ, phụ huynh vẫn nên cho trẻ đi khám để loại trừ các nguyên nhân mãn tính như trào ngược hoặc hen phế quản.

7.3. Trẻ 1 tuổi bị ho và nôn về đêm nên xử trí thế nào?

Với trẻ 1 tuổi, phụ huynh cần theo dõi sát và không tự ý dùng thuốc. Việc đưa trẻ đi khám sớm là cần thiết vì nhóm tuổi này có nguy cơ biến chứng cao hơn khi mắc bệnh đường hô hấp.

>>> Xem thêm: Trẻ bị ho khi ngủ là do đâu? Mách mẹ cách xử lý tại nhà dứt điểm

Tạm kết

Trẻ bị ho và nôn về đêm là tình trạng không hiếm gặp nhưng không nên xem nhẹ. Việc hiểu rõ nguyên nhân, nhận biết sớm các dấu hiệu nguy hiểm và chăm sóc đúng cách tại nhà sẽ giúp giảm nguy cơ biến chứng và bảo vệ sức khỏe hô hấp cho trẻ.

Để được tư vấn thêm về cách chăm sóc, lựa chọn thuốc phù hợp và sử dụng an toàn cho từng độ tuổi, phụ huynh có thể liên hệ Dược sĩ online UPharma để nhận hỗ trợ chuyên môn chính xác và đáng tin cậy.