Dấu hiệu bệnh sởi ở trẻ dưới 1 tuổi cha mẹ cần biết để sớm điều trị kịp thời

1. Thực trạng bệnh sởi tại Việt Nam hiện tại

Hiện nay, thực trạng bệnh sởi đang có diễn biến phức tạp, lan rộng nhanh chóng.Số ca nghi mắc sởi tăng vọt lên mức kỷ lục chỉ trong vài tháng đầu năm, lên đến hàng chục nghìn ca và đã ghi nhận trường hợp tử vong.

Số ca mắc: Từ đầu năm 2025 đến tháng 3/2025, cả nước ghi nhận khoảng 40.000 ca nghi mắc sởi, trong đó có 5 ca tử vong. Con số này tăng đột biến so với cùng kỳ năm 2024, với nhiều ca tập trung tại các tỉnh, thành phía Nam.

Phân bố địa phương: Dịch sởi đã xuất hiện tại 63/63 tỉnh, thành, trong đó nhiều ổ dịch lớn được ghi nhận ở TP.HCM, Cần Thơ, Đồng Nai, Nghệ An, Đà Nẵng, Gia Lai, Hà Giang…

Đối tượng mắc bệnh: Phần lớn bệnh nhân là trẻ nhỏ chưa được tiêm vắc-xin hoặc chưa tiêm đủ mũi, ngoài ra còn có một số ca là người lớn di chuyển từ vùng có dịch.

2. Nhận biết dấu hiệu bệnh sởi ở trẻ dưới 1 tuổi tại từng giai đoạn

Do hệ miễn dịch kém, cơ thể còn yếu nên trẻ 0 – 12 tuổi có nguy cơ mắc bệnh sởi cao. Nhất là khi chưa tiêm chủng vắc xin. Bên cạnh đó, trẻ bị bệnh cũng diễn biến nhanh, dễ gây ra biến chứng nguy hiểm khi không can thiệp kịp thời. Thậm chí là tử vong. Bố mẹ cần nắm rõ biểu hiện của sởi ở trẻ em để có thể phát hiện nhanh chóng, điều trị hiệu quả.

Tùy vào từng giai đoạn của bệnh mà trẻ bị sởi có triệu chứng khác nhau. Cụ thể là:

2.1. Giai đoạn ủ bệnh

Khi bị nhiễm virus sởi, virus gây bệnh, trẻ sẽ ủ bệnh khoảng 10 – 14 ngày. Lúc này, trẻ bắt đầu xuất hiện dấu hiệu mệt mỏi. Nhiều trường hợp còn bỏ bú, biếng ăn, không còn linh hoạt như trước.

2.2. Giai đoạn khởi phát

Bệnh sởi sẽ khởi phát sau 10 – 14 ủ bệnh trong cơ thể trẻ. Giai đoạn này thường kéo dài 2 – 4 ngày với biểu hiện sau:

• Sốt cao.

• Viêm thanh quản cấp, viêm long đường hô hấp trên.

• Hạch bạch huyết sưng lên.

• Sổ mũi, thậm chí trẻ còn bị nghẹt mũi.

• Mắt có gỉ, xuất hiện tia đỏ, viêm kết mạc và mí mắt sưng nề.

• Nổi ban xuất hiện ở trong miệng.

• Đôi khi trẻ còn gặp phải tình trạng bị tiêu chảy, tiêu hóa bị rối loạn, xuất hiện ho khan, viêm phế quản.

2.3. Giai đoạn phát ban

Sau khi đã khởi phát, trẻ sẽ bước vào giai đoạn phát ban trong thời gian 2 – 5 ngày. Dấu hiệu bệnh sởi ở trẻ dưới 1 tuổi ở giai đoạn này gồm có:

• Trẻ sốt cao trong 3 – 4 ngày liền.

• Các mụn đỏ mọc từ sau tai, gáy rồi lan dần ra toàn thân. Khi sờ thì thấy hơi nổi gờ. Phát ban này có thể mọc thành đốm hoặc dính thành chùm với nhau.

• Khi phát ban ra toàn thân, triệu chứng sốt của trẻ cũng sẽ giảm dần.  

2.4. Giai đoạn phục hồi

Trẻ bước vào giai đoạn phục hồi sẽ hết sốt, các vết ban sẽ nhạt dần và lặn hết theo thứ tự xuất hiện. Với trường hợp trẻ vẫn sốt trong khi các vết ban đã biến mất thì mẹ nên cho bé tới bệnh viện ngay. Bởi lúc này, trẻ bị sởi đang diễn biến nguy hiểm.

>>> Đọc thêm: Triệu chứng của sởi là gì? Có cần cách ly không?

3. Phải làm gì khi con có các dấu hiệu trên?

Khi thấy biểu hiện của sởi ở trẻ em, ngoài đến bệnh viện, bố mẹ nên làm điều sau để điều trị hiệu quả:

• Bổ sung nước đầy đủ cho con.

• Cách ly trẻ với những người xung quanh để hạn chế lây lan và tái phát lại.

• Vệ sinh cho trẻ thường xuyên để bệnh không tiến triển nặng.

• Bổ sung vitamin và khoáng chất đầy đủ cho trẻ, nhất là vitamin A.

• Vệ sinh phòng ốc mỗi ngày để đảm bảo trẻ có không gian sống sạch sẽ và thoáng đãng.

• Nếu bé đã bước vào thời kỳ ăn dặm, mẹ nên cho bé ăn các thức ăn mềm, dễ tiêu hóa.
  
  

4. Dấu hiệu nguy hiểm cần đi bệnh viện ngay

Khi trẻ dưới 1 tuổi mắc sởi, cha mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay nếu xuất hiện các dấu hiệu nguy hiểm như thở nhanh hoặc khó thở, sốt cao liên tục không hạ, co giật, li bì, nôn ói hoặc tiêu chảy nhiều, biếng ăn, bỏ bú, mất nước.

Những dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm cần đi bệnh viện ngay gồm:

• Hô hấp: Trẻ thở nhanh trên 50 lần/phút, thở gấp, khó thở, thở rít, ho nhiều, khàn tiếng.
• Sốt: Sốt cao liên tục từ 39–40°C, dùng thuốc hạ sốt nhưng không thuyên giảm.
• Thần kinh: Co giật, li bì, lơ mơ, ngủ nhiều bất thường, mệt mỏi, không còn chơi đùa.
• Mắt: Đau mắt, chảy nhiều ghèn, mắt nhạy cảm với ánh sáng.
• Tiêu hóa: Nôn ói nhiều, tiêu chảy phân lỏng, biếng ăn, bỏ bú, khát nước, dấu hiệu mất nước như môi khô, khóc không có nước mắt.
• Dấu hiệu khác: Phát ban lan toàn thân nhưng sốt không hạ, sốt tái phát sau khi ban đã bay, da hoặc mắt vàng.

Nếu trẻ có bất kỳ biểu hiện nào trên, không nên tự điều trị tại nhà, mà cần đưa trẻ đi khám ngay để được xử trí đúng và tránh biến chứng nguy hiểm.

5. Hướng dẫn phòng tránh đặc biệt cho trẻ dưới 1 tuổi

Trẻ dưới 1 tuổi bị sởi thường do virus sởi và virus gây bệnh gây ra. Trong khi đó, virus này có khả năng lây truyền rất cao. Vì thế, để phòng ngừa bệnh cho trẻ, bố mẹ cần chú ý:

• Tiêm vắc xin: Đây là phương pháp phòng ngừa sởi tốt và an toàn nhất hiện nay. Trẻ từ 9 tháng tuổi đã có thể tiêm mũi đầu, tới khi 18 tháng tuổi sẽ tiêm mũi thứ 2. Ngoài ra, trẻ tiêm muộn hơn thời gian trên đều không ảnh hưởng, làm giảm miễn dịch của vắc xin.

• Giữ môi trường sống sạch sẽ: Ngoài phòng ngủ, bố mẹ cần lau dọn các đồ dùng gia đình, khu vực vệ sinh chung.

• Hạn chế đến nơi đông người: Sởi đang có diễn biến phức tạp nên bố mẹ không nên cho bé tới nơi có nhiều người. Nhất là nơi có ca mắc bệnh sởi.

• Vệ sinh cho trẻ: Tắm và vệ sinh mũi, họng cho trẻ mỗi ngày. Bên cạnh đó, các phụ huynh nhớ rửa tay cho bé bằng xà phòng sát khuẩn sau khi chơi, ăn…  
  
  

>>> Xem thêm: Bệnh sởi ở trẻ em có nguy hiểm không? Nguyên nhân và cách điều trị

Tạm kết

Trên đây là các dấu hiệu bệnh sởi ở trẻ dưới 1 tuổi, bố mẹ cần chú ý để phát hiện, can thiệp kịp thời. Nếu thấy trẻ có diễn biến bất thường, hãy nhanh chóng đưa trẻ tới bệnh viện để được thăm khám, điều trị phù hợp. Đừng quên ghé thăm trang Upharma để có thêm nhiều kiến thức chăm sóc sức khỏe hữu ích.